Mehmet ŞimşekABD’li yetkililer, Avrupa ülkelerine son haftalarda verdikleri mesajlarda, ABD yapımı silah alımlarının sürdürülmesini istedi. Yetkililer, Trump’ın AB’yi hedef alan yaptırım tehditlerine değinmedi.
Reuters’a konuşan beş kaynağa göre bu talep, Avrupa Birliği’nin savunma ihalelerinde ABD şirketlerinin rolünü sınırlamaya yönelik adımlar atmasının ardından iletildi. AB’nin bu yaklaşımı, Avrupa savunma sanayisini güçlendirmeyi ve ABD’ye olan bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.
Trump yönetiminin dış politikada attığı bazı adımlar, özellikle Ukrayna’ya yapılan yardımların kısa süreliğine kesilmesi ve Moskova’ya yönelik baskının hafifletilmesi, Avrupa’da ABD’nin güvenilirliğinin büyük oranda düşmesine sebep oldu.
Mart ayında Avrupa Komisyonu, Avrupa’yı Yeniden Silahlandır (ReArm Europe) adlı yeni bir savunma girişimiyle, askeri harcamaların artırılması ve ortak projelerin finanse edilmesi için 150 milyar euro borçlanmayı önerdi.
Bu plan, AB dışındaki firmaların rolünü zayıflatabilir. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, 25 Mart’ta üç Baltık ülkesinin dışişleri bakanlarıyla yaptığı görüşmede, ABD’nin Avrupa savunma alımlarında rol oynamaya devam etmek istediğini söyledi.
‘BİZİ DIŞLAMAYIN’
İki hükümet kaynağına göre Rubio, ABD’li firmaların dışlanmasının Washington tarafından olumsuz karşılanacağını ifade etti. Bazı Avrupalı diplomatlar da benzer uyarılar aldıklarını belirtti.
Rubio’nun bu hafta Brüksel’de düzenlenecek NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sırasında konuyu yeniden gündeme getireceği bildirildi.
Dışişleri yetkilileri, “Transatlantik savunma işbirliği ittifakı güçlendirir” diyerek Avrupa’nın savunmasını geliştirmeye yönelik çabaları memnuniyetle karşıladıklarını ancak ABD şirketlerinin dışlanmaması gerektiğini vurguladı. Letonya ve Estonya’dan konuya ilişkin yorum gelmedi. Litvanya ise açıklama yapmayı reddetti.
Trump yönetimi, Avrupa’nın kendi güvenliğinden daha fazla sorumlu olmasını isterken aynı zamanda Amerikan silah üreticileri için dış pazarların açık kalmasını hedefliyor.
Bu iki hedefin çatıştığı noktada, Avrupa’nın savunma harcamalarını iç pazarda tutma isteği öne çıkıyor. Avrupa Komisyonu’nun planı, AB dışındaki şirketlerin katılımına açık olduğunu söylese de, fiilen birçok idari ve teknik engel barındırıyor. Amerikalı yetkililer, bu durumdan giderek daha fazla rahatsızlık duyduklarını açıkça ortaya koyuyor.
